Redactioneel
De inzet van dit themanummer van Michsjol over 'Het ambt in discussie' is het boek van dr. Eddy Van der Borght, Het ambt her-dacht. De gereformeerde ambtstheologie in het licht van het rapport Baptism, Eucharist and Ministry (Lima, 1982) van de theologische commissie Faith and Order van de Wereldraad van Kerken, (Zoetermeer 2000).
Iedereen is het erover eens dat dit boek van Van der Borght dat de ambtsopvattingen onderzoekt in zowel kerkelijke als interkerkelijke tradities een knap stuk 'monnikenwerk' is in Sherlock Holmes-stijl. Het is een pil van maar liefst 541 blz. geworden.
De studie kent globaal gesproken twee spitsen: tegen de achtergrond van een beschrijving van de ambtstheologie van de Rooms-katholieke kerk komt met name de gereformeerde ambtstheologie aan de orde in relatie tot het zogenaamde Lima-rapport van de Wereldraad van Kerken. Daarmee wortelt het boek enerzijds in één van de protestantse hoofdtradities, maar tegelijkertijd is er anderzijds ook sprake van een brede oecumenische openheid.
Dat gegeven (identiteit en openheid) biedt een mooie gelegenheid om het huidige gesprek over het ambt in verschillende richtingen te verkennen, c.q. te stimuleren. Daarbij gaat het niet uitsluitend om de gedachten die in het boek worden uitgewerkt, maar ook om de directe context, waarin het boek terechtkomt en waarin men zich op verschillende niveaus en in verschillende richtingen met vragen rondom het ambt bezighoudt. Als die op een reflectieve manier op elkaar betrokken worden, waar staat dan het boek en welke aandachtspunten komen dan naar voren voor het gesprek in de verschillende contexten? Tegen die achtergrond is de opzet van dit nummer te verstaan.
Voor de uitwerking van het thema is een goede inleiding in het boek nodig. Wie anders dan de auteur zelf kan dit beter voor ons doen? Hij heeft dan ook het eerste woord, maar zeker niet het laatste. Vervolgens gaat het om een verdieping in twee richtingen: waar staat het boek binnen de gereformeerde discussie en waar in de brede oecumenische discussie? Wat roept het daar op? Hoe brengt het de discussie verder?
D. Wursten houdt 'Het ambt her-dacht' tegen het licht van de reformatorische traditie en met name tegen het denken over de ambten van O. Noordmans. Hij zoekt daarin steun voor een krachtige bijval van Van der Borght alsook voor zijn pleidooi voor een protestantse priester.
De verdieping in de andere richting is van de hand van prof. R. Michiels. Hij reageert vanuit de Rooms Katholieke traditie en concentreert zich op de elementen in 'Het ambt her-dacht' die openingen en aandachtspunten bieden voor discussie, met name ook in de Belgische context. Bijzonder interessant is het om te merken hoe Michiels en Van der Borght, komend van twee verschillende kanten, aardig bij elkaar in de buurt komen. Of ze ook op hetzelfde punt uitkomen is nog een heel andere zaak.
Boeiend is vervolgens de benadering van H. Vogelaar, die de nodige vragen heeft bij een sterk binnenkerkelijke doordenking van het ambt. Hij pleit voor een bredere context van het thema en opent een wereldwijde ruimte, een 'oecumene ad tota', waarin het ambt pas haar diepste betekenis vindt. Hij zoekt daarbij naar aanknopingspunten om invalshoeken vanuit de brede oecumene en de missiologie naar voor te brengen. Hij stelt ons een 'hybride' ambtsopvatting voor waarin heterogene elementen samengaan en hij besluit met praktijkvoorbeelden uit Azië en Latijns Amerika.
De laatste twee bijdragen handelen over de verhouding van 'Het ambt her-dacht' ten aanzien van de concrete praktijk van de kerken, met name de Verenigde Protestantse Kerk in België (VPKB) en de Samen op Weg kerken in Nederland (SoW). Respectievelijk komen aan het 'keyboard' G. Liagre en M. Gosker. Zij reflecteren op vragen als: hoe verhoudt het denken over het ambt zich tot het rapport van de VPKB over de ambten voor de 21ste eeuw en tot de nieuwe kerkorde van de SoW kerken in Nederland. Beide titels, respectievelijk 'Het kerkelijk ambt, hoeksteen of struikelblok?'en 'Als het ambt verbleekt ziet de kerk wit...' spreken boekdelen over de spanningen en zelfs schrikbeelden die opdoemen bij een kerkelijke discussie over het ambt.
Niet te versmaden in Michsjol zijn en blijven tenslotte de columns 'Javascript' en 'Stilleven'.
De redactie voor dit nummer komt uit Vlaanderen en is geheel volgens Belgisch protestantse norm half Nederlands half Vlaams. Zij bestaat uit Dr. Jaap de Lange en ondergetekende.
Een woord van dank voor de wijze, accurate en praktische hulp van J. de Lange is hier meer dan op zijn plaats. Ondanks zijn groot engagement voor de Universitaire Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid (UFPG), de VPKB, de academische wereld in het algemeen en zijn vakgebied in het bijzonder heeft hij de nodige tijd vrij gemaakt om de lijnen mee uit te zetten en zelfs om contacten te leggen.