That’s the question!
Bij het uitdelen van het programma van het studentenpastoraat op de trappen van het universitaire ‘paleis’ – in de wandelgangen ook wel Palais-U genaamd – ben ik als studentenpredikant altijd weer verzekerd van een paar ‘goede’ gesprekken. Opvallend dit jaar is het aantal studenten dat de kwestie van de ‘vragen’ en de ‘antwoorden’ aansnijdt. Als ik voorzichtig en misschien wat omstandig uitleg, dat het studentenpastoraat een plek is waar we proberen na te denken over de religieuze vraagstukken van deze tijd – daarbij behoedzaam de indruk vermijdend dat ik zieltjes aan het winnen ben met een ‘protestants antwoord op al je vragen’, want mensen uit andere geloofsrichtingen en natuurlijk ook de ongelovigen onder ons hebben veel waars te zeggen… –, word ik ongeduldig onderbroken door menig student. Stellig wordt beweerd dat het juist zo jammer is dat protestanten altijd maar weer overal vragen bij willen stellen. De wereld van nu heeft immers geen behoefte aan vragen, maar aan duidelijke antwoorden.
Daar sta ik dan met m’n goede gedrag. Al dat genuanceerde gedoe, daar zit niemand op te wachten. Zeker de jongeren niet. Die zoeken richting en helderheid in de chaos van alledag. Dat wordt nog eens bevestigd door de grote aantallen jongeren die zich door de evangelicale kerken aangetrokken voelen. Zonder blikken of blozen zie ik ze weer vertrekken naar de zoveelste bijbelkring waar ze te lezen krijgen dat de vrouw ondergeschikt is aan de man en Jezus de enige Weg en Waarheid is. Niet altijd gemakkelijk, deze manier van lezen. Zeker als je weet dat er weinig ruimte voor vragen is. Zoals het er staat, is het immers ook. Maar al dat gevraag heeft misschien ook niet z’n plaats in deze kringen. In Woord en Dienst las ik onlangs een bespreking van een Amerikaans boek dat op evangelicale wijze het geloofs-ABC doorneemt. Alle letters komen aan de beurt. Met uitzondering van de letter Q. Geen gemakkelijke letter, ik geef het direct toe. Maar hij had zich in dit geval toch prachtig kunnen lenen voor dat ietwat ontregelende woordje question.
Is dit alles nu een vorm van reli-simplisme? We legden deze vraag voor aan Jean-Arnold de Clermont, president van de Fédération Protestante de France en van de Conferentie van Europese Kerken. Voor hem staat het als een paal boven water. De protestanten uit de ‘historische kerken’ en evangelicale hoek hebben elkaar nodig. “Wat bij de ene groep ontbreekt, is juist alles wat de andere groep wel heeft”. De eenvoud waarmee de evangelicalen bepaalde groepen weten aan te spreken, betekent voor velen een eerste contact met het christendom. In de rellen in de Franse voorsteden waren vooral de evangelicale christenen aanwezig om te proberen hulp te bieden. Interessant is volgens De Clermont, dat er een beweging ontstaat van evangelicalen die zich aangetrokken voelt tot de Lutherse en Calvinistische discussiecultuur. Mensen die de stap van de eenvoud naar de complexiteit zoeken. Die zich aangesproken voelen door de debatcultuur van die kerken. Ze herkennen zich in een uitspraak als die van Bonhoeffer, dat de christelijke mens moet leren leven met vragen zonder antwoord. Ze ontdekken dat Christus de vragensteller bij uitstek is die zich niet neerlegt bij de vanzelfsprekende antwoorden van de mensen uit zijn dagen.
En hoe zit het met de omgekeerde beweging ? Is het niet ook van belang dat de mensen uit de ‘historische kerken’ zich laten aanspreken door de evangelicale roep om eenvoud? Misschien zit de klik ‘m daar wel. Het verschil tussen een geloof in eenvoud of een simplistisch geloof. Daar waar ik bij het laatste griezelend wegloop, word ik door het eerste aangesproken. Misschien is dat wel de uitdaging die ik voel in de ontmoeting met evangelicalen en studenten, die me vragen om antwoorden: hoe trouw te blijven aan de complexiteit van leven en geloven in een wereld die roept om eenvoudige slogans en hapklare antwoorden? Hoe eenvoudig te spreken over ingewikkelde zaken zonder simplistisch te worden? That’s the question! Laat ik voor een antwoord toch maar eens gaan kijken aan evangelicale zijde.